เดอ วาล, ฟรันส์. 2566. ฉลาดสัตว์สัตว์: เปิดโลกปัญญาสัตว์นอกกรอบความฉลาดมนุษย์ แปลโดย Are We Smart Enough to Know How Smart Animals Are? โดย ปณต  ไกรโรจนานันท์. กรุงเทพฯ: บุ๊คสเคป. 398 หน้า. 425 บาท.

          โฮโม เซเปียนส์ แปลว่า มนุษย์ฉลาดแต่เราฉลาดกว่าสัตว์แค่ไหนกันเชียวการใช้เครื่องมือ การเข้าสังคม การจดจำใบหน้า การสื่อสารด้วยภาษา การตระหนักถึงอดีตและวางแผนอนาคต ฯลฯนานาทักษะการรู้คิดที่เราภูมิใจเหล่านี้ เป็นเอกลักษณ์ของมนุษย์เพียงสปีชีส์เดียว … จริงหรือ? ฟรันส์ เดอ วาล นักพฤติกรรมวิทยาและนักไพรเมตวิทยา จะพาเราไปท่องโลกพิศวงของพฤติกรรมสัตว์ ทั้งชิมแปนซีที่รู้จักการร่ำลา กาที่จำหน้านักวิจัยที่จับมันไปทดลองได้ นกแก้วที่ชำนาญการคิดเลขในใจ วาฬที่แบ่งปันวิธีล่าเหยื่อแบบใหม่ให้แก่กัน และอีกสารพันสปีชีส์ที่จะทำให้คุณอุทานว่า ฉลาดสัตว์สัตว์! ชวนสำรวจเส้นทางวิวัฒนาการทางสติปัญญาอันน่าตื่นตา ตั้งแต่ยุคที่ผู้คนมองว่าสัตว์เป็นเครื่องจักรที่ทำตามสัญชาตญาณ จนปัจจุบันที่การรู้คิดของสัตว์เป็นกุญแจไขความลับของสมองมนุษย์ และทบทวนกันอีกครั้งว่า คำถามอาจไม่ใช่ “สัตว์ฉลาดไหม” แต่เป็น “มนุษย์ฉลาดพอไหม ที่จะเข้าใจความฉลาดของสัตว์