ครุช, อะฟงซู. 2566. ตุ๊กตาของโคคอชกา แปลจากเรื่อง A Boneca de Kokoschka โดย เบญจรัศมี  รุจน์รวีหิรัญ. กรุงเทพฯ: ไลบรารี่ เฮ้าส์. 219 หน้า. 300 บาท.

         “จิตรกรออสการ์ โคคอชกา ตกหลุมรักอัลมา มาห์เลอร์ หัวปักหัวปำมากเสียจนเมื่อความสัมพันธ์ระหว่างทั้งคู่สิ้นสุดลง เขาได้สั่งให้ประดิษฐ์ตุ๊กตาขนาดเท่าตัวจริงตามรายละเอียดทั้งหมดของคนรักขึ้นมา จดหมายถึงช่างประดิษฐ์ตุ๊กตาได้รวมรายละเอียดรอยพับรอยย่นบนผิวที่เขาคิดว่าขาดไม่ได้ไว้ และมีภาพวาดเส้นจำนวนมากกับคำสั่งในการผลิตแนบไปด้วย โคคอชกาผู้ไม่อาจซ่อนความรักใคร่ใหลหลงของตน เดินเล่นในเมืองกับตุ๊กตาและพามันไปชมอุปรากรด้วย แต่วันหนึ่งเมื่อเขารู้สึกเบื่อหน่ายมัน เขาก็เอาขวดไวน์แดงฟาดหัวตุ๊กตาและโยนทิ้งขยะ นับแต่บัดนั้น มันก็เริ่มมีบทบาทสำคัญสำหรับโชคชะตาชีวิตของผู้คนมากหน้าหลายตา…” ตุ๊กตาของโคคอชกา เปรียบเสมือนเส้นโค้งในวงโคจรของหลายชีวิตที่ได้พบและจากกันด้วยเหตุปัจจัยนานัปการ ความสัมพันธ์ระยะใกล้และไกลของพวกเขาถูกถักร้อยด้วยเชือกยาวกลุ่มใหญ่ มิอาจดึงออกมาแล้วตัดแยกให้เห็นเป็นเพียงเชือกเส้นสั้นๆ มองเห็นง่าย เพราะความสัมพันธ์เหล่านั้นล้วนบรรจุรายละเอียดของแต่ละชีวิตไว้อย่างไม่ธรรมดา